Instalacja odgromowa na dachu dwuspadowym wymaga precyzyjnego rozmieszczenia zwodów, przewodów odprowadzających i uziomów. Tego rodzaju pokrycia mają charakterystyczny kształt, który wpływa na sposób ochrony przed wyładowaniami atmosferycznymi, dlatego należy w ich przypadku uwzględnić kilka ważnych czynników warunkujących sposób montażu. Wytyczne w tym zakresie wskazuje przede wszystkim norma PN-EN 62305-3:2011.
Instalacja odgromowa – dach dwuspadowy a LPS
Montaż instalacji odgromowej na dachach dwuspadowych może przebiegać różnie. Istnieje kilka czynników, które go warunkują. Oto najważniejsze, jakie powinien uwzględniać projektant oraz wykonawca systemu.
Kształt i konstrukcja dachu dwuspadowego
Pierwszy czynnik to kąt nachylenia dachu. Niski (< 10°) sprawia, że dach staje się bardziej narażony na uderzenia piorunów w kalenicę oraz krawędzie, co wymaga zastosowania większej liczby zwodów poziomych oraz dodatkowych zwodów pionowych na wystających elementach (np. kominy).
Istotna jest również wysokość budynku. W obiektach niższych niż 20 m do wyznaczenia strefy ochronnej (LPZ) można stosować metodę kąta ochronnego, w wyższych przyjmuje się zwykle metodę toczącej się kuli. Projektant powinien ponadto uwzględnić wszelkie elementy wystające (anteny, kominy, klimatyzatory, świetliki), ponieważ każdy z nich będzie wymagał zastosowania dodatkowych zwodów pionowych połączonych z głównym systemem odgromowym.
Materiał pokrycia dachu
Jeśli dach wykonany jest z materiału niepalnego, to zwody można umieszczać na powierzchni pokrycia. Jeśli dach wykonany jest z materiałów palnych, to wymagane jest zastosowanie odpowiednich odstępów izolacyjnych. Wynoszą one 0,15 m dla dachów krytych strzechą (bez stalowych prętów do montażu trzciny) lub 0,10 m dla innych takich pokryć.
W przypadku dachów z blachy trapezowej lub blachy falistej, jeśli spełniają one wymagania PN-EN 62305-3 (np. grubość minimum 0,5 mm dla stali ocynkowanej), mogą pełnić funkcję naturalnego zwodu, pod warunkiem ciągłości elektrycznej połączeń. Jeśli blacha nie spełnia tych wymagań, należy zastosować zwody zewnętrzne i zachować odstęp izolacyjny od blachy, aby uniknąć przeskoków iskrowych.
Dachówka ceramiczna, betonowa lub gont bitumiczny zawsze wymagają zastosowania zwodów zewnętrznych (poziomych i pionowych), ponieważ nie przewodzą prądu. Zwody należy umieścić wzdłuż kalenicy oraz na krawędziach dachu.
Jak rozmieszczać elementy instalacji odgromowej na dachu dwuspadowym?
W procesie montażu wykorzystuje się nie tylko odgromowe przewody okrągłe i przewody płaskie czy uziomy i elementy uziemienia, ale i różnego rodzaju uchwyty odgromowe, złącza, drążki i wsporniki izolowane itd. Oto podstawowe zasady umieszczania komponentów na dachu i poniżej niego.
Siatka zwodów
Zwody poziome należy umieszczać wzdłuż kalenicy, czyli na szczycie dachu, gdzie zbiegają się obie połacie. Jest to najwyższy i najbardziej narażony na uderzenia punkt budynku. Zwody poziome montuje się też wzdłuż bocznych krawędzi dachu.Taki układ tworzy swoistą klatkę ochronną, która przechwytuje wyładowania atmosferyczne i przekierowuje je do przewodów odprowadzających.
Jeśli na dachu znajdują się kominy, anteny, świetliki dachowe lub inne wystające elementy, trzeba zastosować dodatkowe zwody pionowe. Muszą być one wyższe od chronionego elementu o co najmniej 0,5 metra, co zapewnia ich pełną ochronę przed uderzeniem pioruna. Zwody pionowe powinny być połączone z głównym systemem odgromowym za pomocą przewodów odprowadzających, co gwarantuje ciągłość elektryczną całej instalacji.
Przewody odprowadzające
Przewody odprowadzające powinny być prowadzone najkrótszą możliwą drogą do ziemi (z uniknięciem zakrętów). Najlepiej umieścić je na rogach budynku, na końcu krawędzi połaci dachowych. W większych obiektach warto rozmieścić je wzdłuż ścian zewnętrznych, zapewniając równomierne odprowadzenie prądu do uziomów. W domach jednorodzinnych wystarczą zwykle dwa przewody odprowadzające zamontowane na przeciwnych rogach budynku. W obiektach większych zaleca się natomiast zastosowanie czterech lub większej liczby takich przewodów.
Uziomy
Na dachach dwuspadowych – o ile nie istnieją ku temu przeciwwskazania – najczęściej stosuje się uziomy zgodne początkowo przyjętymi założeniami projektowymi, które wynikają z przeprowadzonej analizy ryzyka, specyfiki budynku, warunków otoczenia oraz przyjętej przez eksperta klasyfikacji LPS.
