Mimo iż montaż uziomów szpilkowych wydaje się prosty, to wciąż spotkać się można z wieloma podstawowymi i bardziej zaawansowanymi błędami związanymi z ich prawidłową instalacją. W artykule przybliżamy, o czym należy pamiętać, wykonując ten rodzaj uziemienia w budynku.
Czym jest uziemienie szpilkowe?
Uziom szpilkowy to rodzaj uziemienia pionowego instalowanego w ziemi; metalowy pręt, którego głównym zadaniem jest przewodzenie ładunków elektrycznych do głębszych warstw gruntu, gdzie są one bezpiecznie rozpraszane. Takie komponenty muszą cechować się dobrą wytrzymałością mechaniczną i wysoką odpornością na korozję, dlatego wykonuje się je najczęściej ze stali ocynkowanej ogniowo lub stali miedziowanej (np. uziom pionowy stalowy pomiedziowany). Standardowa długość pojedynczego uziomu to 1,5 m, a średnica – 16 mm.
Uziom szpilkowy – zalety i zalecenia
Podstawową zaletą zastosowania uziemienia pionowego jest mobilność i prostota montażu. Rozmieszcza się je zwykle wokół budynku lub bezpośrednio pod nim. Uziomy szpilkowe często wykorzystuje się w budownictwie jednorodzinnym, ale i wszędzie tam, gdzie nie ma możliwości stworzenia innych rodzajów uziemień. W obiektach z rozległymi systemami elektronicznymi czy o zwiększonym ryzyku pożarowym sprawdzają się jako wsparcie parametrów uziemień fundamentowych, kratowych albo otokowych.
Prawidłowy montaż uziemienia szpilkowego
Uziom pionowy mocuje się poprzez pogrążanie prętów w ziemi do momentu osiągnięcia pożądanej rezystancji uziemienia. Przykładowo, chcąc wykonać 6-metrowy uziom pionowy, pogrążamy w gruncie 4 pręty o długości 1,5 m. Na potrzeby prac warto zaopatrzyć się w takie akcesoria jak: młot (udarowy oraz klasyczny), pobijak ręczny do uziomów, trzpień, SDS oraz ułatwią montaż i zapobiegną uszkodzeniom uziomu, co skutkowałoby utworzeniem wadliwych połączeń wpływających negatywnie na skuteczność systemu. Warto pamiętać, że materiał wykonania uziomów powinien być elektrochemicznie kompatybilny z elementami instalacji odgromowej, do których zostaną przyłączone.
Jak głęboko pogrążyć uziom szpilkowy w ziemi?
Optymalna głębokość pogrążenia uziomu pionowego zależy od oczekiwanej wartości rezystancji, specyficznych warunków glebowych i parametrów projektowych. Wszelkie niezbędne przepisy oraz wymagania materiałowe zostały sprecyzowane w normie PN-EN 62305-3:2009 oraz PN-EN 62561-2:2012.
Standardowe uziomy pionowe należy pogrążać w gruncie w taki sposób, by ich najniższa część była umieszczona na głębokości nie mniejszej niż 3 m, a najwyższa – nie mniejszej niż 0,5 m pod powierzchnią ziemi. Minimalna długość uziomu szpilkowego wynosi ok. 2,5 m (mowa o całym uziomie, a nie pojedynczym pręcie). Jeśli montujemy uziom w gruncie o dużej rezystywności lub mamy możliwość jej zwiększania (np. wskutek wysychania), to może się okazać niezbędne zastosowanie uziomów o większej długości.
Wykonując uziomy pionowe, najlepiej dokonywać ciągłego pomiaru rezystancji uziemienia. Jeśli tylko wartość rezystancji przestanie spadać, pogrążanie trzeba przerwać. Wówczas można zainstalować dodatkowe uziomy w bardziej dogodnym miejscu. Jeśli konieczne jest wykonanie układu zbudowanego z kilku uziomów szpilkowych połączonych równolegle, to odległości między poszczególnymi uziomami nie mogą być mniejsze niż ich długości (przy czym za odległość graniczną przyjmuje się 10 m).
Tworząc uziom, najczęściej dąży się do możliwie najniższej rezystancji. Jej maksymalny poziom nie powinien przekraczać 10 Ω. Przy sprzyjających warunkach glebowych wystarczający powinien być uziom o długości łącznej 6 m. Częściej jednak szpilki należy pogrążyć na znacznie większe głębokości albo rozbudować układ o kolejne uziomy.
