Montaż systemu ochrony odgromowej na dachach krytych blachą wymaga szczególnej uwagi. Norma PN-EN 62305:2011 daje w tym zakresie wyraźne wskazówki, informując, co można, a czego absolutnie nie należy robić. W tym wpisie przybliżymy, jak prawidłowo wykonać taki system.
Blacha trapezowa jako naturalny zwód – co mówią normy?
Tak, blacha trapezowa może pełnić funkcję naturalnego zwodu. Wówczas nie jest wymagane instalowanie dodatkowych przewodów odgromowych, co przekłada się na oszczędność czasu i kosztów. Aby tak się stało, muszą jednak zostać spełnione pewne określone wymagania normatywne i należy zdawać sobie sprawę z ryzyka, którego się podejmujemy.
Pierwsze z nich dotyczy minimalnej grubości blachy. W czasie wyładowania piorunowego na cienkich blachach mogą pojawić się: punktowe przepalenie, przegrzanie lub zapłon. Jest tak zwykle, kiedy dla stali ocynkowanej wynosi ona 0,5 mm, a dla aluminium 0,65 mm. Jeśli nie zgadzamy się na perforację blachy i uniknąć strat z tym związanych to minimalna grubość musi wynosić 4 mm dla stali cynkowanej i 7 mm dla aluminium.
Należy zdawać sobie sprawę, że w przypadku uderzenia pioruna w pokrycie dachu może ono ulec znacznemu uszkodzeniu. Pod blachą nie mogą znajdować się materiały łatwopalne. Nawet jeśli nie w czasie wyładowania nie wybuchnie pożar, to może dojść do sytuacji, że przez wypalony otwór może dostawać się woda do budynku, co po pewnym czasie narazi właścicielu na straty.
Drugie wymaganie związane jest z zapewnieniem ciągłości elektrycznej na całej powierzchni dachu. Oznacza to, że wszystkie połączenia między arkuszami blachy muszą gwarantować przewodność prądu. Wymaga to połączenia ich za pomocą śrub, nitów lub spawania przy jednoczesnym unikaniu powłok izolacyjnych (np. farb ochronnych lub innych), które mogłyby zakłócić przepływ energii elektrycznej. W praktyce oznacza to, że oprócz połączenia zwodów do blachy w miejscach przewodów odprowadzających konieczne jest również mostkowanie obróbek kominów, blach kalenicowych itp.
Jeśli dach z blachy trapezowej nie spełnia tych wymagań, ten rodzaj pokrycia nie może być traktowane jako zwód naturalny i konieczne jest zastosowanie zwodów zewnętrznych.
Instalacja odgromowa na dachu z blachy trapezowej – zasady montażu
Jeśli blacha trapezowa nie kwalifikuje się jako naturalny zwód, należy zamontować zewnętrzne zwody w sposób:
- Pionowy, stosując wsporniki na dachu w taki sposób, by zachować odstęp izolacyjny od blachy;
- Poziomy, prowadząc zwody wzdłuż kalenic oraz krawędzi dachu, co zapewni skuteczną ochronę przed bezpośrednim uderzeniem pioruna.
Dachy skośne wymagają rozmieszczenia zwodów wzdłuż kalenic i krawędzi, a w przypadku nachylenia przekraczającego 1:10 – dodatkowo na kalenicy. Stosując metodę oczkową rozmieszczania zwodów, należy przyjąć odległości określone w normie PN-EN 62305:3:2011 zależne od wymaganej klasy ochrony odgromowej (I-IV). Przykładowo maksymalne odstępy to 20 × 20 m dla LPS klasy IV, a minimalne – 5 × 5 m dla LPS klasy I.
Odstęp izolacyjny
Jednym z najważniejszych aspektów projektowania instalacji odgromowej na dachu z blachy trapezowej jest zapewnienie odpowiedniego odstępu izolacyjnego. Zapobiega on przeskokom iskrowym. Norma PN-EN 62305-3 określa, że odstęp izolacyjny (s) oblicza się zgodnie ze wzorem:
ds ≥ (ki / km) * kc * l
- ki – współczynnik zależny od klasy LPS,
- km – współczynnik zależny od materiału izolacyjnego (1 dla powietrza, 0,5 dla betonu),
- kc – współczynnik zależny od liczby przewodów odprowadzających,
- l – odległość efektywna mierzona wzdłuż przewodu odprowadzającego.
W przypadku dachów z blachy trapezowej odstęp izolacyjny musi być zachowany między zwodami a blachą. W praktyce oznacza to konieczność stosowania izolatorów na wspornikach zwodów oraz dystansów przy prowadzeniu przewodów odprowadzających.
Uziomy i połączenia wyrównawcze dla dachów z blachy trapezowej
Blacha trapezowa na dachu musi być uziemiona przez odpowiednie połączenia zwodem, aby zapewnić skuteczne odprowadzenie prądu piorunowego do ziemi. W tym celu każdy arkusz blachy łączy się z uziomem za pomocą zwodów. Pozwala to zapewnić ciągłość elektryczną i efektywne odprowadzenie ładunku.
Uziomy powinny być rozmieszczone równomiernie wokół budynku oraz wykonane zgodnie z wymaganiami normy PN-EN 62305-3. Minimalna rezystancja uziemienia nie powinna przekraczać 10 Ω.
Podsumowanie
Montaż instalacji odgromowej na dachu z blachy trapezowej to proces wymagający od projektanta rzetelnej analizy i szczególnej uwagi, ponieważ niesie za sobą zarówno korzyści, jak i zagrożenia. Nieocenionym wsparciem w tym zakresie okazuje się dedykowane oprogramowanie dla projektantów, takie jak AH Hardt CAD, doświadczenie ekspertów oraz wykorzystanie wysokiej klasy komponentów. Wszystko to znajdziesz w naszej ofercie.
