Wokół pytania, czy można używać komputera podczas burzy, krąży wiele mitów. Jednym z nich jest na przykład przekonanie, że włączony komputer przy otwartym oknie może przyciągnąć pioruny. W tym artykule prezentujemy fakty związane z tym tematem.
Dlaczego wyładowania atmosferyczne są groźne dla elektroniki?
Piorun generuje prąd o natężeniu kilkudziesięciu lub nawet setek tysięcy amperów, co w ułamku sekundy może wywołać przepięcia w sieci elektrycznej. Nawet jeśli wyładowanie nie uderzy bezpośrednio w budynek, to może wygenerować w jego pobliżu impuls elektromagnetyczny (EMP) skutkujący skokiem napięcia w okolicznych liniach energetycznych i zdolny przebić się przez urządzenia zabezpieczające, dostarczając do gniazdek prąd o nadmiernym napięciu. Komputery, laptopy i inne urządzenia elektroniczne są szczególnie podatne na przepięcia, ponieważ ich delikatne komponenty, jak płyty główne czy zasilacze, mogą zostać uszkodzone lub całkowicie zniszczone nawet przy krótkotrwałym wzroście napięcia.
Czy korzystanie z komputera podczas burzy jest bezpieczne?
Włączony komputer, podobnie jak każde inne włączone urządzenie elektryczne, nie zwiększa ściąga piorunów ani nie podnosi ryzyka ich uderzenia w budynek. Mimo to rozsądną praktyką jest wyłączenie sprzętu w trakcie burzy i odłączenie go od źródła zasilania. Jeśli komputer podłączono do gniazdka, to istnieje ryzyko, że przepięcie spowodowane przez wyładowanie przedostanie się do komputera, prowadząc do poważnych uszkodzeń.
Teoretycznie mniej narażony na takie ryzyko jest laptop korzystający z wbudowanej baterii. Ryzyko stwarza podłączenie go w trakcie burzy do ładowarki lub sieci internetowej “z kabla”, ponieważ stworzy to dodatkową drogę dla impulsów elektrycznych, które mogą uszkodzić sprzęt..
Jak chronić komputer podczas burzy?
Jednym z podstawowych środków protekcji są listwy z ochronnikami antyprzepięciowe filtrujące skoki napięcia. Dobrej jakości komponent może ochronić komputer przed niewielkimi przepięciami. Jednak przy silnym uderzeniu pioruna może nie być wystarczająca.
Kolejnym środkiem ochrony jest zasilacz awaryjny UPS (ang. Uninterruptible Power Supply). Zapewnia on nie tylko ochronę przed przepięciami, ale również pozwala na kontynuowanie pracy w przypadku krótkotrwałych przerw w zasilaniu. Mimo to podczas silnych burz również UPS może być przeciążony, dlatego w skrajnych przypadkach lepiej całkowicie odłączyć urządzenia.
Warto również pamiętać, że skuteczną ochroną nie tylko komputera, ale i całej struktury domu, wyposażenia oraz domowników, jest instalacja odgromowa. Zgodnie z polskim prawem budowlanym musi ją posiadać każdy budynek mieszkalny, przemysłowy, użytku publicznego itd. System ochrony odgromowej (zwany potocznie piorunochronem) przechwytuje i odprowadza prąd piorunowy do ziemi, co chroni sieć elektryczną budynku, choć nawet z prawidłowo wykonaną instalacją odgromową wciąż warto stosować dodatkowe zabezpieczenia.
Czy można używać komputera podczas burzy – podsumowanie
Komputer włączony podczas burzy nie zwiększa prawdopodobieństwa uderzenia pioruna w obiekt czy też nie ściąga na niego piorunów. Najbezpieczniejszym rozwiązaniem jest jednak odłączenie go od gniazdka oraz sieci internetowej na czas, gdy pogoda się uspokoi. Jeśli koniecznie musisz korzystać ze sprzętu, warto wybrać laptopa zasilanego baterią, a w przypadku urządzeń stacjonarnych – zainwestować w zintegrowane systemy ochrony przepięciowej, co zmniejszy ryzyko strat.
