Obiekty przemysłowe takie jak hale produkcyjne, magazyny, elektrownie czy rafinerie wymagają szczególnej ochrony odgromowej. Podyktowane jest to przede wszystkim ich rozmiarami, konstrukcją oraz charakterem działalności prowadzonej w takich budynkach. Prawo budowlane oraz norma PN-EN 62305:2011 określają precyzyjne wymagania dotyczące instalacji odgromowych w tego typu obiektach. W niniejszym artykule przybliżymy najważniejsze z nich.
Prawo budowlane: obowiązek instalacji odgromowej w obiektach przemysłowych – przepisy
Zgodnie z Prawem budowlanym instalacja odgromowa jest obowiązkowa w budynkach, gdzie analiza ryzyka piorunowego wskazuje na konieczność zastosowania takiego systemu protekcji. W praktyce taką konstrukcję powinien posiadać każdy obiekt budowlany. Związane z tym kryteria określa przede wszystkim norma PN-EN 62305-2:2011 wskazująca sposób oceny i obliczania ryzyka zagrożenia piorunowego (R) przy uwzględnieniu takich parametrów jak:
- Wysokość i powierzchnię budynku – im większa powierzchnia dachu, tym większa szansa na uderzenie pioruna.
- Rodzaj konstrukcji – budynki ze stalową konstrukcją są bardziej narażone na skutki wyładowań atmosferycznych.
- Charakter działalności – zakłady chemiczne, rafinerie i magazyny łatwopalnych substancji wymagają ochrony o najwyższym standardzie.
- Lokalizację budynku – obiekty na otwartym terenie są bardziej podatne na uderzenia piorunów.
Na podstawie analizy ryzyka zagrożenia piorunowego można określić prawdopodobieństwo uderzenia pioruna w budynek oraz tego konsekwencje (straty, zagrożenia itp.). Zgodnie z nią przyjmuje się również odpowiednią klasę ochrony odgromowej (klasa LPS), jej zakres (poziom – LPL, ang. Lightning Protection Level) czy poszczególne komponenty wchodzące w skład systemu wraz z ich parametrami.
Wymagania dla instalacji odgromowej w obiektach przemysłowych zgodnie z PN-EN 62305-3
Obiekty przemysłowe klasyfikowane są zwykle jako budynki wymagające I lub II klasy ochrony odgromowej. Oznacza to surowe wymagania w zakresie rozmieszczenia przewodów odgromowych (zwodów i przewodów odprowadzających). Należy zdawać sobie sprawę, że w takich obiektach przechowywane są często materiały łatwopalne czy wybuchowe, a w przypadku konstrukcji stalowych, np. hal, konsekwencje wyładowań atmosferycznych są zmaksymalizowane (Patrz: Instalacja odgromowa hali stalowej – to trzeba wiedzieć!)
Zwody
Projekt oraz rozmieszczenie zwodów w budynkach przemysłowych zależy od rodzaju pokrycia dachowego. Na dachach płaskich stosuje się siatkę zwodów, której rozmieszczenie zależy od klasy ochrony LPS oraz wymogów metody oczkowej zgodnie z PN-EN 62305-3. Zwody powinny być prowadzone wzdłuż krawędzi dachu oraz wokół elementów wystających. W przypadku dachów skośnych zwody należy umieszczać wzdłuż kalenic oraz krawędzi, przy czym dla dachów o nachyleniu przekraczającym 1:10 dodatkowo wymaga się ich rozmieszczenia na kalenicy.
Przewody odprowadzające
Instalacja LPS w budynku przemysłowym powinna mieć co najmniej dwa przewody odprowadzające. W praktyce jednak ich liczba powinna być większa, a przewody – rozmieszczone równomiernie. W obiektach o dużej powierzchni takie przewody umieszcza się od 5 do 20 mb, co pozwala zmniejszyć odstępy izolacyjne. W razie potrzeby stosuje się też maszty odgromowe jako zwody pionowe.
Obiekty przemysłowe to często konstrukcje stalowe albo żelbetowe. W związku z tym funkcję przewodów odprowadzających mogą w nich pełnić elementy naturalne, jednak pod warunkiem zachowania rezystancji połączeń poniżej 0,2 Ω. Eliminuje to potrzebę montażu dodatkowych zwodów, ale pod warunkiem, że pod dachem lub na dachu nie znajduje się materiał łatwopalny (np. izolacja termiczna) oraz zapewnione są trwałe połączenia między wszystkimi elementami dachowymi. Prefabrykowane elementy metalowe i rury stalowe mogą być wykorzystane jako część systemu ochrony odgromowej, jeśli spełniają normatywne wymagania.
Sprawdź też: Metody projektowania zwodów odgromowych – dowiedz się o nich więcej!
Przewody odprowadzające powinny być rozmieszczone równomiernie i połączone z metalowymi elementami konstrukcji. W dużych budynkach należy stosować współczynnik kc. Pozwala on na zredukowanie wymaganej odległości odstępu izolacyjnego.
Uziomy
Norma zaleca stosowanie w obiektach przemysłowych uziomów zgodnych z wymaganiami wynikającymi z analizy ryzyka, konstrukcji oraz możliwościami przestrzennymi. Wymagane są co najmniej dwa uziomy, a najlepiej układ uziomowy rozmieszczony równomiernie i w sposób umożliwiający osiągniecie rezystancji poniżej 10 Ω.
W strefach zagrożonych wybuchem oraz w halach o dużych powierzchniach dachowych zaleca się łączenie uziomów z wewnętrznymi przewodami odprowadzającymi. Pozwala to na równomierne rozproszenie prądu piorunowego i minimalizację odstępów izolacyjnych. Wszystkie uziomy muszą być połączone z metalowymi elementami konstrukcji, aby zapobiec różnicom potencjałów i przeskokom iskrowym.
Prawo budowlane: instalacja odgromowa skrojona na miarę obiektu przemysłowego
Projektowanie instalacji odgromowej w budynkach przemysłowych to proces wymagający precyzyjnych obliczeń i zgodności z normami. Dziś inżynierów i projektantów wspierają w tym zakresie nowoczesne narzędzia. Jednym z nich jest AH Hardt CAD – rozszerzenie do programów typu CAD skrojone na miarę potrzeb każdego specjalisty od systemów odgromowych. Nasze narzędzie umożliwi Ci oszczędność czasu, minimalizację ryzyka błędów i zwiększenie efektywności projektowej poprzez m.in.:
- automatyczne generowanie schematów odgromowych czy obliczenia odstępów izolacyjnych zgodnych z wymaganiami normatywnymi,
- eksport gotowej dokumentacji technicznej,
- pracę z bogatą biblioteką komponentów odgromowych (uchwyty, złącza, uziomy i elementy do uziemienia).
Chcesz wypróbować możliwości naszej aplikacji? Przejdź tutaj: AH Hardt CAD.
